किराती सौन्दर्यशास्त्रको अवधारणा विषयक अन्तरक्रिया

लिम्वूवान डट व्लगस्पोट डटकम,काठमाडौं

संक्रमणकालको चङगुलमा देश चौतर्फी अस्तव्यस्त भइरहँदा सांन्दर्यवादी प्राज्ञहरुले भने पुराना मूल्यमान्यता ध्वंश भई नयाँ आयाम निर्माण भइरहेको भन्दै खुसी व्यक्त गरे। किराती सौन्दर्यशास्त्रको अवधारणा विषयक आइतबार राजधानीमा आयोजित अन्तरक्रियामा सौन्दर्यशात्रीहरुले एउटै आवाजमा भने सदियौंदेखि चलिरहेको एक भाषा एक धर्म एक जातको सौन्दर्य शास्त्रीय मूलधारलाई ध्वस्त गर्दै अनेक धारका मूल्यमान्यता कला धर्म संस्कृतिको अस्तित्व स्थापनामा विकेन्द्रित हुन थालेको छ। आफ्नो अस्तित्व खोज्ने क्रममा देश संघीयराज्यमार्फत क्रियाशील भइसकेको स्पष्ट पार्दै प्रज्ञा प्रतिष्ठानका उपकुलपति तिलविक्रम नेम्बाङ वैरागी काइँला ले भन्नुभयो- किरात गणराज्यभित्रै पनि प्राज्ञिक सत्ता साचालनका लागि किराती सौन्दर्यशास्त्रमा प्रथम बृहत् छलफल भएको बताउनुभयो। किरात एकेडेमी नेपालद्वारा प्रकाशित किराती सौन्दर्यशास्त्रको अवधारणा पुस्तिकामाथि विचार व्यक्त गर्दै प्रा।माणिकलाल श्रेष्ठले वर्तमानमा किरात भन्नासाथ राई लिम्बू याख्खा सुनुवार भन्ने बुझे तापनि नेवार तामाङ थारु धानुक आदि र हिमालदेखि तराईसम्मका विशाल भूभाग समेटिने बताउनुभयो। किरात एकेडेमी नेपालका अध्यक्ष भूपाल राईको सभापतित्वमा आयोजित प्रथम छलफल कार्यक्रममा नेपाल दलित साहित्य प्रतिष्ठानका अध्यक्ष पदम सुन्दास हरि गोविन्द लुइँटेल ईश्वरचन्द्र ज्ञवाली विक्रम सुब्बा दाहाल यज्ञनिधि अमर गिरी जगदीशचन्द्र भण्डारीलगायतकाले किरात सौन्दर्यशास्त्रीलाई जातीय वा उपजातीय घेरामा सीमित भने बनाउँदै लान नहुने बताउनुभयो। किरात गणराज्यभित्रका सभासद् सुदन किरात रामकुमार पासाङ समिता कार्कीलगायतको उपस्थितिमा आयोजित सो अन्तरक्रियामा पूर्वमन्त्री तथा किरात एकेडेमी नेपालका संरक्षक गोपाल किरातीले किरात ऐतिहासिक अस्तित्व भएको हुँदा सौन्दर्यशास्त्रमा किरातलाई जातका रुपमा हेर्ने नहुने बताउनुभयो। उहाँले किरातलगायतका जातीय भनिने राष्ट्रिय राज्यभित्र सबै अटाउने सबैलाई उत्तम लाग्ने स्थितिको व्यवस्था गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो। किरात राज्यभित्र समानुपातिक समावेशीय राज्य व्यवस्था गर्न भूपाल राईको संयोजकत्व र धनप्रसाद सुवेदी ‘श्रमिक’ र भोगीराज चाम्लिङको सहयोगमा ‘किराती सौन्दर्यशास्त्रको अवधारणा’ प्रकाशित भएको हो।