नेपालभर कर्कट सङ्क्रान्ति अर्थात् साउने सङ्क्रान्ति पर्व

लिम्वूवान डट व्लगस्पोट डटकम,काठमाडौं

आज नेपालभर कर्कट सङ्क्रान्ति अर्थात् साउने सङ्क्रान्ति पर्व स्नान, दान, तपस्या, होम, श्राद्ध आदि विशेष कार्यको प्रारम्भ गरी मनाइँदै छ । सौरमानअनुसार सूर्य दक्षिणायनतिर गई कर्कट रेखामाथि पुग्ने भएकाले आजको दिनलाई कर्कटसङ्क्रान्ति भनिएको हो ।हिन्दूधर्म अनुसार सूर्य दक्षिणायन हुँदा देवताका रात र पितृको दिन हुने भएकाले हिन्दु धर्मावलम्बीले साउन महिनादेखि पितृकार्यको थालनी गर्ने प्रचलन रहेको छ ।आजका दिन असारे वर्षात्, हिलोबाट आउनसक्ने रोगबाट जोगिन लुतो फाल्ने प्रचलन अनुरूप यो चाड मनाइँदै आएको धार्मिक विश्वास छ ।कण्डारक नामक राक्षसको फलफूल, नैवेद्य चढाएर पूजा गर्नाले दाद, लुतो, खटिराजस्ता छालाका रोगबाट बच्न सकिने विश्वासका साथ कुकुरडाइनो, कागभलायो, कुरिलो, पानीसरो, पुरेनी, गलेनीजस्ता औषधिका रूपमा प्रयोग हुने वनस्पतिसमेत बाली आ-आफ्ना घरआँगनबाट चारै दिशामा अगुल्टोद्वारा लुतो फाल्ने गरिन्छ ।लुतो फाल्दा घरभित्र दूषित कीटाणु प्रवेश नगरून् भन्ने उद्देश्यले नाङ्लो ठटाउने, शङ्ख फुक्ने, घण्ट बजाउने, ढिकी कुट्ने र केहीबेर घरको ढोकासमेत बन्द गर्ने गरिन्छ । भोलिपल्ट खेतबारीमा पसे राँके लाग्छ भन्ने जनविश्वासअनुरूप खेतबारीको काम पनि गरिँदैन ।यस वर्षको साउन महिनामा पाँचवटा सोमबार पनि परेकाले पुत्र नभएकालाई पुत्र प्राप्ति हुने, निर्धनलाई धन प्राप्ति हुने र अविद्यालाई विद्या प्राप्त हुने विश्वासअनुरूप शिवभक्तहरूले व्रत आरम्भ गरी शिवको पूजा आराधना गर्ने प्रचलन छ ।