बच्चाबच्ची जन्मेकै हुदैनन् तर विवाहको टुङ्गो

लिम्वूवान डट व्लगस्पोट डटकम,काठमाडौं

बाजुरा, जेष्ठ २८ - बच्चाबच्ची जन्मेकै हु'दैनन् तर विवाहको टुङ्गो लागिसक्छ । १० वर्ष उमेर नपुग्दै उनीहरूको औपचारिक विवाह हुन्छ । बाजुराको विकट बिच्छ्या' गाविसको गुम्बा गाउ'मा अझै पनि गर्भमा छ'दै विवाह छिनिन्छ । गाउ'मा कुनै महिलाको गर्भ रहेको केही महिनामै तिनका परिवारले त्यस्तै अर्की महिलाको गर्भमा रहेको शिशुबीच विवाहको छिनोफानो गर्छन् । त्यहा'का लागि अनिवार्य र स्वाभाविक मानिने यो चलन गुम्बावासीको मौलिक परम्परा हो । पेमा लामा भर्खर दस वर्षकी भइन् तर गएको मंसिर महिनामा उनको विवाह आफूभन्दा ६ वर्ष कान्छा गाउ'कै देवबहादुर लामास'ग भइसक्यो । पेमा र देवबहादुरको जस्तै उमेर समूहका चार जोडी यसै वर्ष विवाह बन्धनमा बा'धिए । दस वर्षअघि नै पेमा र देवबहादुरका बुबाले सम्धी साइनो गा'सिसकेका थिए । पेमाकी आमा पासाङले भनिन्, 'मेरो गर्भ रहेको केही महिनामै देवबहादुरका बुबास'ग कुरा पक्का गरेका थियौं ।'

सदरमुकाम मार्तडीदेखि ४० कोस टाढा रहेको यो गाउ'मा २४ परिवार छन् । अहिले यस गाउ'मा पा'च वर्षमुनिका बालबालिकाको संख्या ३५ छ । उनीहरूको कोस'ग बिहे हुने ? पक्का भइसकेको स्थानीय दोर्जे लामाले बताए । स्थानीयका अनुसार जनजाति समुदायका थापा, गुरुङ, लामा र कु'वरको बसोबास रहेको गुम्बामा फुपू र मामाका छोराछोरीबीचको विवाहलाई प्राथमिकता दिइन्छ । अभिभावकले नै नाबालक उमेरका बालबालिकाको विवाहलाई स्वाभाविक र अनिवार्य ठान्ने परम्परा भएपछि बालबालिकाहरूले त्यसमा नाइनास्ती गर्ने कुरै भएन । 'विवाह भएको कम्तीमा तीन वर्षसम्म बेहुलीले दुलहाको घरमा घरजम गर्नुपर्ने हुन्छ । त्यसपछि दुलही इच्छाअनुसार माइतीमा भेटघाट गर्न जान छुट पाउ'छिन्,', छिमेकी गाउ' देउसैनका धनबहादुर थापाले भने ।