चार विदेशी कम्पनीलाई लगानी अनुमति

लिम्वूवान डट व्लगस्पोट डटकम,काठमाडौं

१४ पुस विभिन्न मुलुकका चारवटा कम्पनीले नेपालका जलविद्युत् आयोजनामा लगानी गर्ने अनुमति पाएका छन् । दुईवटा भारतीय र एक-एक जर्मन तथा सिंगापुरका कम्पनीले सो स्वीकृति पाएका हुन् । चारवटै विदेशी कम्पनीले उद्योग विभागबाट जलविद्युत् आयोजनामा लगानी गर्न स्वीकृति पाइसकेको विभागले जनाएको छ । विभागको वैदेशिक लगानी शाखाका अनुसार, भारतका तेलाई सम्यक हाइड्रो पावर कम्पनी र नौलो हाइड्रो इलेक्टि्रक प्रालि, जर्मनीको दर्दी रिभर एन्ड तार्कुघाट मारियाकोर्ट हाइड्रो इलेक्टि्रसिटी तथा सिंगापुरको एसएन पावर होल्डिङले जलविद्युत् आयोजनामा लगानीका लागि स्वीकृति पाएका छन् । साउनयता लगानी प्रस्ताव पेस गरेका ती कम्पनीलाई विभागले स्वीकृति दिएको हो । स्वीकृतिप्राप्त कम्पनीले नेपालका विभिन्न नदीखोलामा जलविद्युत् आयोजना सञ्चालन गरी करिब ५ सय ५० मेघावाट विद्युत् उत्पादन लक्ष्य राखेका छन् । लगानीका लागि स्वीकृति लिएका कम्पनीमध्ये सिंगापुरको एसएन कम्पनीले सबैभन्दा बढी ४ सय ८२ मेघावाट विद्युत् उत्पादन गर्ने प्रस्ताव पेस गरेको छ । सो कम्पनीले तामाकोशीमा शतप्रतिशत आफ्नै लगानीमा आयोजना सञ्चालन स्वीकृति पाएको हो । कम्पनीले आयोजनाका लागि प्रारम्भिक सर्भे र डिजाइन गर्न ५३ करोड रुपैयाँ खर्च प्रस्ताव पेस गरेको छ । यसैगरी भारतीय कम्पनी नौलो नेपालले नेपाली साझेदारसँग मिलेर गोरखामा ६५ दशमलव ६ मेघावाट क्षमताको जलविद्युत् आयोजना सञ्चालन स्वीकृति पाएको छ । कम्पनीले सो आयोजना सञ्चालनका लागि प्रारम्भिक सर्भे र डिजाइन गर्न ५० करोड रुपैयाँ लगानी गर्न स्वीकृति लिएको हो । कुल लागतमध्ये ५० करोड रुपैयाँमा भारतीय लगानीकर्ताले ४५ करोड र नेपाली साझेदारले ५ करोड रुपैयाँ वेहोर्ने भएका छन् । यसैगरी तेलाई सम्यक कम्पनीले नेपाली साझेदारसँग मिलेर ९ सय ९५ किलोवाट क्षमताको आयोजना सञ्चालन स्वीकृति पाएको छ । सो कम्पनीले आयोजना सञ्चालनका लागि प्रारम्भिक सर्भे र डिजाइन गर्न दुई करोडको स्वीकृति पाएकामा नेपाली साझेदारले ३० लाख र भारतीय लगानीकर्ताले एक करोड ७० लाख रुपैयाँ वेहोर्ने भएका छन् । जर्मनीको दर्दी रिभर एन्ड तार्कुघाट कम्पनीले ९ सय ९० किलोवाट क्षमतायुक्त आयोजना सञ्चालन अनुमति पाएको छ । शतप्रतिशत जर्मनी लगानीमा सञ्चालन हुने आयोजना सञ्चालनका लागि प्रारम्भिक सर्भे र डिजाइन गर्न कम्पनीले ५ करोड रुपैयाँ लगानी गर्नेछ । साउनदेखि हालसम्म जलविद्युत्मा वैदेशिक लगानीका लागि चार कम्पनीले स्वीकृति पाए पनि दुईवटाले मात्र इजाजतपत्र लिएका छन् । उद्योग विभागका अनुसार, नौलो नेपाल र तेलाई सम्यक कम्पनीले इजाजतपत्र लिए पनि अन्य दुई कम्पनीले भने इजाजत लिइसकेका छैनन् । वैदेशिक लगानी स्वीकृत भएको तीन महिनाभित्र इजाजतपत्र लिइसक्नुपर्ने प्रावधान छ । पछिल्लोपटक वैदेशिक लगानी स्वीकृत भएकाबाहेक नेपाली र विदेशी लगानी रहेका अन्य चारवटा कम्पनीले पनि यसै वर्षको प्रथम चौमासिकमा आयोजना सञ्चालनका लागि इजाजतपत्र लिएका छन् । इजाजतपत्र लिने कम्पनीमा ३ सय मेघावाट क्षमताको माथिल्लो कणर्ाली आयोजना सञ्चालन गर्न जिएमआर आवर कणर्ाली हाइड्रो पावर, २० दशमवलव क्षमताको आयोजना सञ्चालनका लागि ल्यान्डमार्क सन्तोषी हाइड्रो पावर कम्पनी, २० मेघावाट क्षमताको आयोजना सञ्चालनका लागि बलेफी जलविद्युत् कम्पनी र २ दशमलव ४ मेघावाट क्षमताको आयोजना सञ्चालनका लागि रिडी हाइड्रो पावर डेभलपमेन्ट कम्पनी रहेका छन् ।